تعاریف اولیه کنترل

در زندگي روزمره، واژه كنترل بسيار بكار برده مي شود.اصطلاحاتي نظير كنترل رشد جمعيت، كنترل قيمت ها، كنترل ترافيك، كنترل رفتارها و برخوردهاي اجتماعي، كنترل اتومبيل، كنترل حرارت چراغ خوراك پزي، كنترل ورود و خروج افراد به محل كار و... در گفتگوهاي روزمره بسيار شنيده مي شوند.
معمولا كلمه كنترل وقتي بكار برده مي شود كه نوعي مهار كردن و تسلط بر يك پديده مورد نظر باشد. علاقه انسان به تحت اختيار در آوردن و تسلط بر پديده ها باعث پيدايش شاخه جديدي از دانش ها به نام علم كنترل گرديده است، علمي كه امروزه حوزه نفوذ خود را به شاخه هاي ديگر علوم از صنعت و تكنولوژي گرفته تا اقتصاد و سياست و علوم پزشكي ... گسترش داده است.
از آنجائيكه هدف اين كتاب بيان اصول و معرفي اجزائي است كه در كنترل فرآيندهاي صنعتي بكار برده مي شوند، لذا بهتر است در ابتداي كار به تعريف پاره اي از مفاهيم و اصطلاحاتي كه زياد بكار خواهيم برد بپردازيم:
علم كنترل :
علمي است كه در مورد چگونگي تحت اختيار در آوردن و هدايت رفتارهاي پروسه ها صحبت مي كند.
علم پروسه :
فرايند يا پديده اي است كه مايل به تحت اختيار در آوردن آن هستيم. در اينجا از كلمه فرايند بعنوان معادل فارسي پروسه استفاده مي كنيم.
ورودي :
فرماني كه براي هدايت پروسه به آن اعمال م يشود را ورودي پروسه گوئيم. بديهي است كه يك پروسه ممكن است داراي چندين ورودي باشد. ورودي را گاهي مقدار مطلوب نيز مي گويند.
خروجي:
رفتار يا رفتارهائي كه مورد توجه ما هستند و مايل به تحت اختيار درآوردن آنها هستيم را خروجي (خروجي هاي) پروسه گوئيم.
اغتشاش :
ورودي هاي مزاحم و ناخواسته اي كه باعث انحراف خروجي از مقدار مطلوب مي گردند و در امر کنترل اخلال مي كنند را نويز يا اغتشاش مي گوئيم. اغتشاش ممكن است از طريق ورودي و يا طرق ديگر وارد پروسه گردد.
اكنون هدف از فرآيند را بصورت زير خلاصه مي نمائيم: